รพ.สวนสราญรมย์ จ.สุราษฎร์ธานี  ตั้งศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพทางจิตสังคมผู้ป่วยจิตเวชที่มีอาการรุนแรงซับซ้อน   5 กลุ่มที่พบมากในพื้นที่อาทิ โรคจิตเภท โรคทางจิตจากสารเสพติด ซึ่งพบมีการใช้ใบกระท่อมมาก    โดยเน้นรายบุคคลพบว่าได้ผลดี ลดการป่วยกลับเข้ามารักษาซ้ำใน 28 วันสูงถึงร้อยละ 97 พร้อมทั้งเตรียมวิจัยการนำยาสมุนไพรมาใช้รักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยติดยาเสพติดร่วมกับยาแผนปัจจุบัน จะเริ่มในปลายปีนี้  และส่งเสริมให้ผู้ป่วยจิตเวชจากยาเสพติดปลูกสมุนไพรแบบเกษตรอินทรีย์เพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพและส่งเสริมเป็นอาชีพที่มั่นคง ไม่กลับไปเสพยาซ้ำ

นาวาอากาศตรีนายแพทย์บุญเรือง  ไตรเรืองวรวัฒน์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต พร้อมด้วยนายแพทย์พงศ์เกษม  ไข่มุกด์ รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต นายแพทย์สมัย  ศิริทองถาวร  รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต และคณะ ตรวจเยี่ยมโรงพยาบาล(รพ.)สวนสราญรมย์   สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นภาคใต้  และศูนย์สุขภาพจิตที่ 11  จ.สุราษฎร์ธานี  เพื่อติดตามผลการดำเนินงานตามนโยบายในปีงบประมาณ 2561 และกล่าวว่า ในด้านภาพลักษณ์สถานที่ สิ่งแวดล้อมของรพ.สวนสราญรมย์ ขณะนี้ได้ปรับเปลี่ยนให้เอื้อต่อความสุขสบาย ให้ผู้ป่วยรู้สึกอบอุ่นและมีเกียรติ  ได้รับการดูแลเสมือนเป็นคนในครอบครัว  

 ในส่วนของการรักษาได้รับรายงานว่าปัญหาการเจ็บป่วยทางจิตของประชาชนในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 11 ซึ่งมี  7 จังหวัด ได้แก่สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช กระบี่ ภูเก็ต ระนอง ชุมพร และพังงา  อันดับ1 คือ โรคจิตเภท พบร้อยละ 38  อันดับ 2 ผู้ป่วยทางจิตที่เกิดจากการเสพสารเสพติด พบร้อยละ 18  อันดับ 3 คือโรคไบโพลาร์หรือโรคอารมณ์ 2 ขั้วพบร้อยละ7  ประเด็นที่น่าสนใจ คือ อัตราการป่วยทางจิตจากการใช้สารเสพติดเพิ่มขึ้นรวดเร็วมาก ในรอบ 2 ปี เพิ่มขึ้นเกือบ 3 เท่าตัว  พบมากในกลุ่มวัยรุ่นและวัยทำงาน  สารเสพติดที่ใช้มาก คือ ยาบ้า ใบกระท่อม  กัญชาและยาไอซ์  ซึ่งใบกระท่อมมีฤทธิ์กระตุ้นประสาทเช่นเดียวกับยาบ้า  พบว่ามีการใช้กันมากในภาคใต้ ประชาชนส่วนใหญ่คิดว่าเป็นเรื่องปกติทั่วไป ไม่เป็นอันตราย สารเสพติดชนิดนี้เมื่อใช้ไปนานๆจะทำให้สมองติดยา มีผลต่อการทำงานของสารเคมีในสมอง ทำให้เกิดอาการผิดปกติทางจิต เช่น ประสาทหลอน  หลงผิด คุ้มคลั่ง เป็นต้น  อาการมักจะรุนแรงโดยเฉพาะอย่างยิ่งหากนำไปผสมกับสารหรือยาอื่นๆ  ทำให้การบำบัดมีความยุ่งยากกว่าการบำบัดผู้ป่วยจิตเวชทั่วไปหลายเท่าตัว

 อธิบดีกรมสุขภาพจิตกล่าวต่อว่า  ในการบำบัดฟื้นฟูผู้ป่วยจิตเวชที่อาการรุนแรงซับซ้อน   กรมสุขภาพจิตมีนโยบายให้โรงพยาบาลจิตเวชทุกแห่งออกแบบการฟื้นฟูให้ผู้ป่วยแบบเฉพาะราย  ( Tailor made)  โดยบูรณาการทำงานร่วมระหว่างทีมสหวิชาชีพซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับการยอมรับว่าได้ผลดีที่สุด เนื่องจากปัญหาของผู้ป่วยแต่ละคนมีความแตกต่างกัน  ซึ่งที่รพ.สวนสราญรมย์มีผลการพัฒนาที่ก้าวหน้ามาก ได้เปิดศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพทางจิตสังคมผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง (Rehabilitation Training Center) แยกเป็นการเฉพาะรายๆไป  เพื่อลดการป่วยซ้ำ  ขณะนี้เน้น 5 กลุ่มโรค ได้แก่ โรคจิตเภท โรคจิตเวชจากสารเสพติด โรคซึมเศร้า โรคไบโพลาร์ และผู้ป่วยจิตเวชที่เป็นผู้สูงอายุ  โดยจัดโปรแกรมฟื้นฟูทักษะต่างๆที่ผู้ป่วยบกพร่องไปให้กลับมาสู่สภาวะปกติ ทั้งการใช้ชีวิตประจำวัน การดูแลตนเอง การเข้าสังคม การสื่อสารปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น และอาชีพที่เหมาะสมกับผู้ป่วย    และมีระบบการเตรียมความพร้อมครอบครัวในการรับผู้ป่วยกลับสู่ครอบครัว  พบว่าได้ผลดีมาก  จากประเมินผลในปี 2561 พบว่าช่วยให้ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงซับซ้อน หายทุเลาขึ้นได้ร้อยละ 43 และไม่กลับมาป่วยซ้ำภายใน 28 วันหลังแพทย์จำหน่ายไปอยู่บ้านสูงถึงร้อยละ 97  ส่วนครอบครัวและญาติมีคุณภาพดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด  ชุมชนมีความมั่นใจ รู้สึกปลอดภัยจากผู้ป่วยมากขึ้น

ทางด้านนายแพทย์จุมภฎ  พรมสีดา ผู้อำนวยการรพ.สวนสราญรมย์ กล่าวว่า   รพ.ฯได้วางแผนศึกษาวิจัยการนำสมุนไพรมาใช้รักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยติดยาเสพติดร่วมกับยาแผนปัจจุบัน เนื่องจากมีสมุนไพรอยู่หลายตัวที่มีสรรพคุณ สามารถใช้รักษาอาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยติดยาเสพติด เช่น ปวดเมื่อยตามร่างกาย และยังช่วยขับสารเสพติดออกจากร่างกายโดยเร็ว  เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตดียิ่งขึ้น คาดว่าจะเริ่มศึกษาในปลายปีนี้   ขณะเดียวกันขณะนี้รพ.ฯได้ดำเนินการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยจิตเวชจากสารเสพติด ส่งเสริมให้ปลูกผักเกษตรอินทรีย์ และขยายผลปลูกพืชสมุนไพรแบบเกษตรอินทรีย์ ในพื้นที่5 ไร่  ในเบื้องต้นมี 5 ชนิดได้แก่ ขมิ้นชัน  ไพล ฟ้าทะลายโจร มะแว้งเครือและมะแว้งต้น  ซึ่งเป็นสมุนไพรที่อยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ  และนำไปจำหน่ายเพื่อผลิตเป็นยา มีตลาดรองรับอยู่แล้ว  ทั้งนี้เพื่อให้ผู้ป่วยมีอาชีพที่มั่นคง มีรายได้ต่อเนื่อง และไม่กลับไปเสพสารเสพติดซ้ำอีก