“คนรุ่นใหม่” กลุ่มคนที่ถูกพูดถึงมากที่สุดใน Topic เกี่ยวกับเรื่องการทำงาน และโดยส่วนใหญ่แล้วก็มักจะโดนตราหน้าว่าเป็นคนที่ไม่สู้งาน ไม่มีความอดทนอดกลั้นต่อสถานการณ์ต่าง ๆ ซึ่งรูปแบบพฤติกรรมที่สังคมเห็นอยู่นี้ มันอาจจะไม่ใช่ปัญหาที่แท้จริง แต่กลับมีต้นตอซ่อนอยู่ ที่จำเป็นต้องปฏิวัติโครงสร้างทางสังคมให้ล้อไปกับยุคสมัยใหม่ เช่นเดียวกับคุณค่าหรือค่านิยมที่กลุ่มคนรุ่นใหม่ยึดถือ เพื่อให้แรงงานไทยยังสามารถไปต่อได้ในอนาคต
เมื่อโลกมีวิวัฒนาการ ทั้งสภาพแวดล้อม เทคโนโลยี การแพทย์ หรือจะเป็นการศึกษาก็ถูกพัฒนา เกิดการ Disruption จากสิ่งเดิมที่ล้าสมัยและแทนที่ด้วยสิ่งที่ดีกว่า เช่นเดียวกับมนุษย์เรา เมื่อกาลเวลาผ่านไป จากที่เราอาจจะเคยเป็นคนรุ่นใหม่ในช่วงเวลาหนึ่ง เคยเป็นกำลังสำคัญในตำแหน่งหน้าที่ของงานนั้น ๆ สุดท้ายเราก็จะถูกแทนที่ด้วยกลุ่มคนรุ่นใหม่กว่า ซึ่งมันก็เป็นที่มาของการแบ่ง Generation อย่าง Gen X, Gen Y และ Gen Z ที่คุ้นเคยกันดี โดยกลุ่มคนแต่ละ Gen ก็เติบโตมาในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน ณ ขณะนั้น จึงไม่แปลกที่คนต่าง Generation กันจะมีมุมมอง รูปแบบความคิด และการให้คุณค่าที่แตกต่างกัน เช่นเดียวกับค่านิยมของคนรุ่นใหม่ หรือคน Gen Z ที่หันหลังให้กับการทำงานประจำ หรือไม่ได้มองว่าการทำงานประจำนั้นสำคัญอีกต่อไป
โดยหากเรามองค่านิยมของคน Gen Z นี้ด้วยเลนส์ของตัวเอง โดยเฉพาะในมุมมองของคนที่อยู่คนละ Generation กัน อย่าง Gen X และ Gen Y ที่มักให้ความสำคัญของการทำงานในองค์กร การมีระบบลำดับเป็นขั้นเป็นตอน และมองว่างานประจำเป็นทางเลือกหลักที่จะทำให้ชีวิตมีความมั่นคง เมื่อปะทะเข้ากับกลุ่มคนรุ่นใหม่ เช่น เมื่อได้เข้ามาทำงานร่วมกันในฐานะ First Jobber หรือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันกับคนในครอบครัวต่างวัย ก็อาจมีรูปแบบความคิดที่ว่าคนรุ่นใหม่ไม่สู้งานเลย ไม่มีความอดทน เปลี่ยนงานบ่อย ไม่มี Loyalty กับองค์กร และเกิดความสงสัยว่าทำไมพวกเขาถึงไม่ให้ค่ากับการทำงานประจำ
ซึ่งจริง ๆ แล้ว ปัจจัยที่หล่อหลอมให้คนรุ่นใหม่ไม่ชอบการทำงานประจำ ก็มีที่มาจากสภาพแวดล้อม และโครงสร้างทางสังคมที่พวกเขาเติบโตมา โดยคนรุ่นใหม่นี้เติบโตมาในยุคดิจิทัล และมีความเชี่ยวชาญในเทคโนโลยี ที่ทำให้พวกเขาเข้าถึงองค์ความรู้ใหม่ ๆ ได้อย่างรวดเร็วและได้เรียนรู้ผ่านการทดลองลงมือทำเอง ดังนั้นพวกเขาจึงมีความคุ้นเคยกับเทคโนโลยี ชอบความรวดเร็ว ปรับตัวเก่ง ชอบที่จะสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ ขึ้นมาเอง แทนที่จะเอาตัวเองไปเป็นฟันเฟืองให้กับองค์กร หรือธุรกิจของคนอื่น โดยเฉพาะสิ่งที่มันล้าสมัยไปแล้ว
และด้วยตอนนี้ที่เทคโนโลยีดำเนินมาถึงการที่สามารถช่วยลดต้นทุนในการดำเนินธุรกิจ รวมถึงมีเครื่องมือต่าง ๆ ที่ช่วยทุ่นแรง และสามารถขยายเครือข่ายสังคมได้ทั่วโลก ดังนั้นแล้วความต้องการที่อยากจะทำธุรกิจส่วนตัวของตัวเอง และการทำงานอิสระ เช่น งานรับจ้างฟรีแลนซ์ จึงเป็นที่นิยมของกลุ่มคนรุ่นใหม่อย่างมาก เพราะมันสามารถตอบสนองคุณค่าที่คนรุ่นใหม่ยึดถือ ทั้งความรวดเร็ว การสร้างสมดุลให้กับชีวิตตัวเองได้ การมีอำนาจในชีวิตตัวเอง และเทคโนยีที่เข้ามารองรับรูปแบบการทำงานแบบ Remote Work ซึ่งผลักดันค่านิยมการทำงานในแบบสมัยใหม่นี้อย่างมาก สอดคล้องกับการสำรวจของ Deloitte Global 2023 ที่รายงานว่าคนกลุ่ม Gen Z และ Gen Y กำลังเปลี่ยนแปลงแนวทางการทำงานโดยเน้นสร้างรายได้จากธุรกิจส่วนตัวและงานอิสระ แทนการพึ่งพางานประจำ
โดยสำหรับทิศทางของตลาดแรงงานในประเทศไทย ที่คนรุ่นใหม่อย่าง Gen Z รวมถึง Gen Y ตอนปลาย จะเป็นกำลังสำคัญในยุคถัดไปนี้ สิ่งที่คาดว่าจะมาอย่างแน่นอนก็คือ การทำงานประจำจะลดความนิยมไปอย่างมาก และวัฒนธรรม Gig Economy (การทำงานแบบฟรีแลนซ์, Creator, Online Seller, Influencer, Start-up) จะโตขึ้นเรื่อย ๆ ส่งผลให้องค์กร จะหาคนมาทำงานในตำแหน่ง Routine หรือ Support ยากขึ้น ซึ่งก็จะเป็นโจทย์ให้องค์กรหรือหน่วยงานรัฐจำเป็นต้องมีการปรับตัว มีการเสนองานที่ยืดหยุ่นมากขึ้น เช่น การทำงานแบบ Hybrid Work ไม่ต้องทำงานเต็มเวลาในออฟฟิศ ไม่ต้องเข้าออฟฟิศทุกวัน การให้ค่าตอบแทนและสวัสดิการพิเศษมากขึ้นสำหรับการจ้างงานในบางอุตสาหกรรมเฉพาะทาง รวมถึงภาครัฐอาจต้องเร่งปฏิรูประบบแรงงาน เพื่อดึงแรงงานนอกระบบเข้าสู่ระบบ เช่น การเก็บภาษี การให้สิทธิประโยชน์ หรือกองทุนสวัสดิการ ซึ่งก็คงต้องมีการปฏิวัติโครงสร้างการทำงานของไทยให้เข้ากับยุคสมัยต่อไปให้ตลาดแรงงานไทยยังคงไปต่อได้
ข่าวเด่น